Obsidian là một ứng dụng ghi chú và quản lý kiến thức cá nhân mạnh mẽ giúp bạn có thể hệ thống những kiến thức có giá trị mình tiếp nhận được trong đời sống hàng ngày.
Sau bài chia sẻ về các ứng dụng ghi chú cá nhân tốt nhất, tôi tiếp tục loạt bài viết cụ thể hơn về cách sử dụng Obsidian trong ghi chú và hệ thống hoá kiến thức cá nhân để các bạn đọc quan tâm thể bắt đầu làm quen với ứng dụng này dễ dàng hơn.
Nội dung chính
I. Vì sao nên ghi chú với Obsidian?
Trong thời đại kỹ thuật số, chúng ta tiếp xúc với một lượng lớn thông tin hàng ngày về mọi mặt của cuộc sống và tốc độ thay đổi chóng mặt của các kiến thức khiến nhu cầu về một công cụ quản lý kiến thức cá nhân (Personal Knowledge Management, viết tắt là PKM) dần trở nên quan trọng. Một ứng dụng PKM giúp bạn ghi lại và theo dõi các ý tưởng, tổ chức các thông tin thiết yếu và khiến chúng sẵn sàng để truy cập khi cần một cách tiện lợi. Tổ chức tốt một cơ sở dữ liệu cá nhân cũng giúp đầu óc bạn được thư giãn khi không phải ghi nhớ quá nhiều thông tin mà có thể tập trung nhiều hơn vào việc tạo ra các ý tưởng đột phá từ thông tin có được.
Đây là 5 lý do bạn nên bắt đầu sử dụng Obsidian theo kinh nghiệm 2 năm sử dụng của tôi:
- Obsidian là ứng dụng mã nguồn mở miễn phí, đa nền tảng và chạy cục bộ (không cần kết nối internet). Điều này có nghĩa là bạn có thể sử dụng Obsidian trên bất kỳ thiết bị nào từ máy tính đến smartphone dù chúng chạy bất kỳ hệ điều hành nào. Để ủng hộ nhà phát triển, bạn có thể chọn phiên bản trả phí để sử dụng tính năng đồng bộ dữ liệu, xuất bản thông tin lên web dễ dàng.
- Obsidian sử dụng Markdown để định dạng ghi chú, đây là ngôn ngữ đánh dấu đơn giản và dễ học. Thực chất markdown là một file văn bản thuần túy (plain text) có thể đọc được bằng bất kỳ phần mềm soạn thảo văn bản mặc định nào trên các thiết bị từ máy tính đến smartphone. Điều này có nghĩa là bạn có thể yên tâm các ghi chú của mình sẽ tồn tại theo năm tháng cho đến tận đời con cháu vẫn có thể sủ dụng mà không cần mất thêm một đồng nào cho dịch vụ ghi chú có bản quyền. Với cú pháp markdown, ghi chú của bạn có thể được hiển thị với định dạng như các nội dung trên website khi mở bằng ứng dụng thích hợp. Thực tế nhiều người đang sử dụng các cú pháp markdown trong nhắn tin hoặc soạn thảo văn bản nhưng không hề biết về nó. Nếu bạn đã từng đọc phần giới thiệu của gói phần mềm bất kỳ trên Github có tên README.md, đó chính là nội dung ghi chú sử dụng định dạng markdown (file có phần mở rộng *.md). Cũng bởi
- Obsidian cung cấp tính năng Backlink cho phép liên kết các ghi chú không giới hạn. Với backlink, bạn có thể tạo liên kết từ một ghi chú đến một ghi chú khác, giúp bạn dễ dàng truy cập và tổ chức các thông tin liên quan với nhau. Với tính năng backlink trong Obsidian, bạn có thể tạo cho riêng mình một kho kiến thức như thể wikipedia được cá nhân hóa vậy.
- Obsidian cung cấp tính năng Graph view thú vị (biểu đồ thể hiện mạng liên kết giữa các ghi chú với nhau). Chế độ Graph view cho phép bạn dễ dàng hình dung và điều hướng các ghi chú cũng như ý tưởng của mình, giúp bạn dễ dàng hiểu được các kết nối và mối quan hệ các phần thông tin khác nhau. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn tiếp nhận và tổ chức các các kiến thức mới hàng ngày một cách linh hoạt mà không bị bó buộc phải sắp xếp chung thông tin vào một số file hay thư mục cụ thể như các công cụ ghi chú tuyến tính.
- Obsidian cung cấp nhiều plugin và tích hợp mạnh mẽ và miễn phí từ nhóm phát triển lẫn cộng đồng đóng góp. Điều này giúp bạn dễ dàng tùy biến Obsidian theo cách mình thích và tích hợp không giới hạn với workflow (luồng công việc) của mình. Tất nhiên điều này cũng yêu cầu bạn có chút đam mê mày mò và khám phá như những người dùng có gu một chút. Nếu bạn không có nhiều thời gian nhưng vẫn muốn trải nghiệm đầy đủ các plugin chất lượng thì vẫn có cách tải thư mục cấu hình sẵn về máy để sử dụng ngay.
Tóm lại, Obsidian là một ứng dụng quản lý kiến thức và ghi chú mạnh mẽ và linh hoạt có thể giúp bạn tăng năng suất và tối ưu hóa quy trình làm việc của mình. Nó cung cấp một loạt các tính năng và tích hợp để giúp bạn luôn ngăn nắp và hoàn thành công việc của mình một cách đầy hứng thú. Đây là một phần mềm nguồn mở hoàn toàn miễn phí sử dụng và tôi thực sự khuyên dùng phần mềm này cho bất kỳ ai đang tìm kiếm một công cụ quản lý kiến thức và ghi chú mạnh mẽ và hiệu quả.
Đâu là ứng dụng ghi chú cá nhân tốt nhất dành cho bạn và tôi?
II. Cài đặt Obsidian để sử dụng
2.1. Cài đặt
Bản desktop
Bạn có thể tải Obsidian tại trang web chính thức: https://obsidian.md/. Obsidian cung cấp ứng dụng desktop dành cho tất cả các hệ điều hành hiện nay gồm macOS, Windows, và Linux.
Bản cho thiết bị di động
Trên các thiết bị di động, bạn có thể tải Obsidian cho iPhone, iPad từ App Store hoặc tải Obsidian cho Android từ Google Play Store.
2.2. Thiết lập chung
Tôi cung cấp sẵn file zip chứa thư mục thiết lập sẵn để các bạn có thể tải về sử dụng ngay và bỏ qua các bước cài đặt rắc rối. Bạn truy cập vào Github rep tại đây , chọn tải file Source code (zip) về máy. Bạn cũng có thể tìm thấy hướng dẫn và thông tin giới thiệu tại file README.md của repo này.
Đối với các bạn Newbie, thường sẽ mất khá nhiều thời gian để bắt đầu thiết lập Obsidian trong lần đầu sử dụng. Obsidian cho phép bạn cá nhân hoá phần mềm để sử dụng ở mức độ cao nhưng cũng đồng nghĩa với việc khi tải Obsidian về sử dụng lần đầu tiên, bạn sẽ không có gì ngoài một số tính năng cơ bản như những text editor thông thường (trình soạn thảo văn bản). Đây sẽ là những việc bạn sẽ phải làm nếu không sử dụng thư mục cấu hình sẵn:
- Thiết lập giao diện
- Tạo một cấu trúc các thư mục để tổ chức các ghi chú
- Tìm tòi các community plugin hay ho để cài đặt bổ sung tính năng cho Obsidian. Obsidian có thư viện plugin do cộng đồng đóng góp rất phong phú.
- Thiết lập các core plugin (tiện ích có sẵn của Obsidian khi cài đặt)
- Tạo các template ghi chú
- Thiết lập định dạng ngày, tháng, thời gian cho ghi chú
- Thiết lập phím tắt
III. Kết luận
Trong phần tiếp theo, tôi sẽ hướng dẫn cho bạn cách bắt đầu với Obsidian và tận dụng các tính năng mạnh mẽ của nó. Tôi sẽ đề cập đến cách thiết lập, tạo và sắp xếp các ghi chú phù hợp với nhu cầu của bạn.